Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhân dân

Ngày 6-3, tại Hà Nội, đã diễn ra Hội nghị trực tuyến của Chính phủ về công tác lấy ý kiến nhân dân đối với Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Ðồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992 chủ trì hội nghị. Cùng dự, có đồng chí Hà Hùng Cường, Ủy viên T.Ư Ðảng, Bộ trưởng Tư pháp, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành ở T.Ư và lãnh đạo các địa phương trong cả nước.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992, đến nay, về cơ bản việc tổ chức lấy ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 được các bộ, ngành, địa phương triển khai nghiêm túc, công khai, dân chủ, bám sát Kết luận của Hội nghị T.Ư 2 và Hội nghị T.Ư 6, khóa XI, Chỉ thị của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội, Kế hoạch của Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Kế hoạch của Chính phủ cũng như các văn bản chỉ đạo của các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình tổ chức lấy ý kiến nhân dân.

Ðến ngày 4-3-2013, có 54 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư và 17 Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ gửi báo cáo về tình hình tổ chức lấy ý kiến. Các bộ, ngành, địa phương đã ban hành các kế hoạch, tổ chức, đôn đốc thực hiện việc lấy ý kiến nhân dân; chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí thực hiện tuyên truyền, phổ biến việc lấy ý kiến nhân dân; chỉ đạo công tác bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội, không để các đối tượng xấu, thế lực thù địch lợi dụng chống phá, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Ðảng, pháp luật của Nhà nước trong quá trình tổ chức lấy ý kiến. Các bộ, ngành, địa phương tích cực, chủ động triển khai công tác lấy ý kiến một cách rộng rãi, dân chủ, khoa học, công khai. Do vậy, các đối tượng tham gia đóng góp ý kiến rất phong phú, đa dạng, tạo sự đồng thuận của nhân dân, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân trong việc lấy ý kiến.

Tuy nhiên, qua kiểm tra và báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cho thấy, quá trình triển khai tổ chức lấy ý kiến nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 còn một số hạn chế, vướng mắc. Cụ thể là: việc tổ chức lấy ý kiến được tiến hành trong thời gian tương đối gấp, trùng vào thời gian các bộ, ngành, địa phương phải tập trung cao cho việc triển khai công tác năm 2013, sau đó là nghỉ Tết Nguyên đán. Bên cạnh đó, do trình độ dân trí không đồng đều, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, nên công tác tuyên truyền, phổ biến khó khăn, sự quan tâm và tham gia đóng góp ý kiến còn hạn chế.

Ban Chỉ đạo đề nghị, các bộ, ngành, địa phương xây dựng báo cáo kết quả lấy ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 theo đúng hướng dẫn của Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, gửi về Bộ Tư pháp để tổng hợp trước ngày 15-3-2013. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ xây dựng, hoàn thiện Báo cáo của Chính phủ về việc lấy ý kiến nhân dân gửi Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 trước ngày 31-3-2013.

Ban Chỉ đạo cũng đề nghị, sau ngày 31-3-2013, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục duy trì các hình thức huy động sự tham gia rộng rãi của nhân dân, các chuyên gia, các nhà khoa học, cán bộ lão thành cách mạng và tổ chức tốt việc tiếp nhận, tổng hợp ý kiến, báo cáo Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, đến thời điểm này, việc Chính phủ tổ chức lấy ý kiến nhân dân vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã cơ bản đạt mục đích và yêu cầu đề ra. Việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân vào bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 thật sự là đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn trong đời sống chính trị đất nước, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đồng bào trong nước và ngoài nước.

Phó Thủ tướng đề nghị, các bộ, ngành, địa phương xây dựng báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 cần bảo đảm tính dân chủ, khách quan, trung thực. Ðối với những nội dung góp ý trái với đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cần phải phản bác lại trên cơ sở lý luận khoa học. Phó Thủ tướng lưu ý, các cơ quan, đơn vị cần tranh thủ sự góp ý của các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý. Các bộ, ngành địa phương duy trì tiếp nhận ý kiến nhân dân để góp phần hoàn thiện Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, cho đến khi được Quốc hội thông qua vào cuối năm 2013.

* Các đại biểu trí thức tỉnh Thái Bình đã tham gia góp ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, tập trung về những vấn đề cần tiếp tục làm rõ, đầy đủ và sâu sắc hơn trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Hầu hết các ý kiến đều bày tỏ sự đồng thuận, cơ bản nhất trí với nội dung trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 (gọi tắt là Dự thảo). Dự thảo đã kế thừa được các bản Hiến pháp trước đó, phù hợp xu thế phát triển của đất nước. Ðồng thời, Dự thảo bổ sung nhiều vấn đề quan trọng, cần thiết, phù hợp với tình hình đất nước hiện nay; tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn những nội dung cơ bản của chế độ ta về phát huy quyền làm chủ của nhân dân, quyền con người, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Ðặc biệt, Dự thảo Hiến pháp đã xác lập được cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp; thể hiện rõ nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng xây dựng nền hành chính thống nhất, thông suốt, trong sạch, vững mạnh; tổ chức tinh gọn và hợp lý; tăng tính dân chủ và pháp quyền trong điều hành của Chính phủ. Trong Chương I  của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, về Chế độ chính trị, Ðiều 2, nhiều ý kiến cho rằng quyền lực Nhà nước là của khối đại đoàn kết toàn dân, nên thay cụm từ "liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức" bằng cụm từ "khối đại đoàn kết toàn dân tộc". Về Ðiều 3, một số ý kiến cho rằng nên bỏ cụm từ "phát huy" và đề nghị sửa đổi: "Nhà nước có nghĩa vụ bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân... phát triển toàn diện".

Một số đại biểu cho rằng, trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp lần này xác định các quyền con người khá rõ, trong đó có Ðiều 21 là điều mới "Mọi người có quyền sống". Nhưng điều này lại quá chung chung, không nói rõ quyền sống là sống như thế nào. Trong khi đó, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 lại có Ðiều 46 (điều mới), ghi rõ: "Mọi người có quyền được sống trong môi trường trong lành". Theo các đại biểu, nên ghép Ðiều 21 vào Ðiều 22. Ngoài ra, trong Chương II về Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, có đại biểu đề nghị, nên viết ngắn gọn lại, còn nhiều cụm từ trùng lặp. Như tại Khoản 1, Ðiều 15 nên viết lại là: "Quyền con người, quyền công dân được Nhà nước bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật". Tại Khoản 2, Ðiều 15 cũng chưa phù hợp, vì quyền công dân do luật quy định có thể bị giới hạn trong trường hợp cần thiết còn quyền con người mặc nhiên được thừa nhận mà không thể bị giới hạn, nên bỏ từ "có thể" để thể hiện sức mạnh của Hiến pháp.

* Ngày 6-3, tại Hà Nội, Trung ương Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị phóng viên báo chí, văn nghệ sĩ trẻ góp ý vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Hội nghị là diễn đàn để phóng viên báo chí, văn nghệ sĩ trẻ thể hiện ý kiến, nguyện vọng, tâm huyết, phát huy trí tuệ tập thể tham gia góp ý vào Dự thảo. Góp ý về Ðiều 44, Chương II Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, có ý kiến cho rằng, Dự thảo đã đánh dấu bước tiến trong việc xác lập đầy đủ hơn về quyền con người. Ðồng thời, thể hiện ý thức duy trì bản sắc văn hóa, nâng tầm nhận thức xã hội và thụ hưởng văn hóa cho mọi công dân Việt Nam. Các đại biểu đề nghị bổ sung Ðiều 63 (sửa đổi, bổ sung Ðiều 67) cùng với việc phát triển hệ thống an sinh xã hội cần chú trọng hơn đến an sinh cho văn hóa, vì văn hóa là nền tảng tinh thần, vừa là mục tiêu, động lực thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển.

Góp ý về vai trò của các đoàn thể, đặc biệt là Ðoàn thanh niên trong việc chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ, có ý kiến cho rằng, trong Dự thảo không có điều khoản nào đề cập đến vấn đề này, đồng thời cũng không quy định trách nhiệm của Nhà nước, gia đình, xã hội đối với thanh niên. Trong khi Hiến pháp hiện hành, tại Ðiều 36 và Ðiều 66 quy định khá cụ thể về nội dung này. Trên cơ sở đó, đề nghị giữ lại quy định hiện hành tại Ðiều 36 và Ðiều 66 của Hiến pháp năm 1992, hoặc quy định một điều mới về thanh niên, vai trò của Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh trong Hiến pháp sửa đổi.

* Ngày 6-3, HÐND thành phố Cần Thơ tổ chức kỳ họp chuyên đề lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.

Phần lớn các đại biểu đề nghị bổ sung các quy định, chuẩn hóa từ ngữ, điều chỉnh câu chữ nhằm khẳng định các giá trị cao quý của chế độ chính trị xã hội chủ nghĩa, khẳng định quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân, vai trò lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam, làm rõ tính chất pháp quyền của Nhà nước ta... Một số ý kiến đồng ý với Dự thảo đối với

Ðiều 13, Chương 1, nhưng về quốc kỳ, quốc ca cần quy định cụ thể ngôi sao trong quốc kỳ phải có kích thước, tỷ lệ với lá cờ ra sao, để thể hiện tính cân đối, trang trọng. Quốc ca nên để tên của nhạc sĩ Văn Cao, năm sáng tác để tránh trường hợp có bài hát khác trùng tên gây khó khăn hay nhầm lẫn về sau; tại Khoản 3, Ðiều 58, Dự thảo nên thay cụm từ "theo quy định của pháp luật" bằng cụm từ "theo luật định". Bởi, việc thu hồi đất có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân cũng như các tổ chức, cần phải được quy định chặt chẽ trong luật, để tránh trường hợp các cơ quan nhà nước tùy tiện đưa ra những quy định về thu hồi đất, vì những mục đích kinh tế của bộ phận mà gây tác động xấu đến đời sống nhân dân.