Lời ngỏ

Kính thưa quý bạn đọc!

Sau khi Quốc hội phát đi lời kêu gọi góp ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, đã có nhiều ý kiến góp ý công

khai được đăng tải trên mạng chính thức cũng như không chính thức, thể hiện được sự quan tâm của người dân nói chung về việc sửa đổi Hiến pháp lần này; đồng thời, thể hiện rõ tính dân chủ, minh bạch và rất thiện chí trong chủ trương lấy ý kiến đóng góp của Quốc hội...

Trong các ý kiến nêu ra, mỗi ý kiến đều thể hiện góc nhìn, quan điểm, lập trường, trình độ hiểu biết khác nhau, như vậy cũng là dịp để Quốc hội "thấy" được sự đa dạng trong các giai tầng xã hội. Chắc chắn việc tiếp thu ý kiến đóng góp sẽ không thể gom hết, bổ sung hết... mà cần phải sàng lọc, đánh giá và rút tỉa ra được cái tinh tuý vừa mang tính tiến bộ vừa mang tính phổ quát. Để làm được việc này, Quốc hội hẳn sẽ phải làm việc hết sức nghiêm túc, có trách nhiệm và khoa học.

Các ý kiến đóng góp có thể được ghi nhận để bổ sung (toàn bộ, hoặc một phần), cũng có thể chỉ để tham khảo... là công dân có trách nhiệm và có tinh thần xây dựng sẽ không lấy làm bức xúc nếu ý kiến mình chưa được ghi nhận.

Blog này được lập ra nhằm hưởng ứng lời kêu gọi của Quốc hội. Với mong muốn sẽ là diễn đàn truyền tải đến bạn đọc những ý kiến mang tính xây dựng tích cực; ngược lại, cũng là cơ hội để chỉ ra những sai lầm, thiếu thiện chí từ các ý kiến góp ý được loan truyền trong thời gian qua. Chúng tôi cũng đặc biệt xin phép đăng lại bài viết từ các diễn đàn để phổ biến đến bạn đọc trước khi hỏi ý kiến tác giả, tác giả nào không đồng ý xin vui lòng phản hồi, chúng tôi sẽ rút bài viết xuống.

Trên tinh thần ấy, chúng tôi rất mong được quý bạn đọc quan tâm, ủng hộ!

Liên hệ: tanhienphap2013@gmail.com

Xin trân trọng!

Thứ Hai, 27 tháng 5, 2013

Dự thảo Hiến pháp đã tập hợp đủ ý kiến nhân dân chưa?

 Đó là câu hỏi được nhiều đại biểu nêu ra, bản thân Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cũng băn khoăn tại phiên Quốc hội họp tổ để thảo luận về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, ngày 27-5.
Ông Hà Hùng Cường – Ảnh: Lê Kiên
Đại biểu Trần Minh Diệu (Quảng Bình) cho biết: Nghị quyết của Quốc hội nói là lấy ý kiến nhân dân trong ba tháng, nhưng vướng vào dịp tết mất một tháng, triển khai xuống dưới mất thêm thời gian nữa, rồi lại phải lo tổng hợp báo cáo. Như vậy thực tế thời gian lấy ý kiến nhân dân rất ngắn, lúc đầu có những cuộc góp ý suông vì chưa có tài liệu. Bây giờ cho kéo dài lấy ý kiến đến tháng 9, nhưng dân đang góp ý dựa trên nội dung dự thảo trước đây, còn Quốc hội lại đang thảo luận với dự thảo mới.
“Việc lớn vậy sao làm vội vội vàng vàng?”
“Nhân dân là chủ thể Hiến pháp, nhưng việc lấy ý kiến nhân dân quá gấp gáp. Bây giờ cho phép kéo dài đến tháng 9 thì cũng là cách nói thôi, bởi nó cũng trái với nghị quyết của Quốc hội (vì nghị quyết nói là đến hết tháng 3). Tôi đi tiếp xúc cử tri thì người ta cũng nói ý rằng việc lớn như vậy sao ông làm vội vội vàng vàng?”Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường
Chia sẻ với thông tin của đại biểu Diệu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nói: “Chúng ta xác định Hiến pháp là sản phẩm của nhân dân, Quốc hội sau này có biểu quyết thì cũng thay mặt nhân dân để biểu quyết thôi. Nhân dân là chủ thể Hiến pháp, nhưng việc lấy ý kiến nhân dân quá gấp gáp. Bây giờ cho phép kéo dài đến tháng 9 thì cũng là cách nói thôi, bởi nó cũng trái với nghị quyết của Quốc hội (vì nghị quyết nói là đến hết tháng 3). Tôi đi tiếp xúc cử tri thì người ta cũng nói ý rằng việc lớn như vậy sao ông làm vội vội vàng vàng?”.
Ông Cường đề nghị: “Sau khi Quốc hội chỉnh lý lần này thì nên có cách thức nào đó để lấy thêm ý kiến nhân dân. Nên gửi các báo cáo góp ý nguyên bản của Chính phủ, Ban chỉ đạo cải cách tư pháp trung ương, MTTQ VN cho đại biểu Quốc hội nghiên cứu. Nếu chỉ coi góp ý của Chính phủ cũng chỉ là một ý kiến thôi thì không đúng, bởi báo cáo của Chính phủ cũng là trên cơ sở tổng hợp báo cáo của 63 tỉnh, thành”.
“Tôi thấy chưa bao giờ Hiến pháp được bàn thảo một cách sôi nổi như hiện nay. Dù có rất nhiều thiện ý trong quá trình lấy ý kiến nhân dân nhưng theo tôi, chúng ta vẫn chưa có cơ sở nào để khẳng định đã tập hợp hết ý kiến” – đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) bình luận. Ông Quốc cho biết bản dự thảo lần thứ ba về Hiến pháp đưa ra vào thời điểm vừa kết thúc thời gian sôi nổi lấy ý kiến nhân dân là bản dự thảo có tinh thần rất cởi mở, nhiều ý kiến khác nhau, đưa ra hai phương án về tên nước. Lần đầu tiên Chủ tịch Quốc hội khi chủ trì họp đã đề nghị xây dựng thành hai phương án cho Quốc hội thảo luận và để người dân cùng chia sẻ. Nhưng đến bản dự thảo cuối cùng (dự thảo trình kỳ họp thứ 5 của Quốc hội – NV), tất cả các vấn đề được gọi là nhạy cảm nhất, được xã hội quan tâm nhất đã trở lại như ban đầu.
Đại biểu Trần Du Lịch (TP.HCM) thú nhận: “Trước khi phát biểu tôi xin tự kiểm điểm tôi là thành viên của ban biên tập, tham gia hai chương, nhưng khi ra tới bản dự thảo lần này thì không có chữ nào của tôi cả. Tất cả những đề xuất của tôi không được đưa vào”.
Không thu hồi đất cho dự án kinh tế
Không đổi tên nước Ở những tổ có phóng viên Tuổi Trẻ theo dõi thảo luận, quan điểm cho rằng cần giữ nguyên tên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chiếm đa số. “Bản chất đi lên chủ nghĩa xã hội chúng ta vẫn giữ, không cứ gì phải quay lại tên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa” – chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước nói. Đại biểu Nguyễn Xuân Tỉ (Bến Tre) cho rằng tên nước đang sử dụng “mấy chục năm nay vẫn phát huy uy tín”. Còn doanh nhân Nguyễn Thị Nguyệt Hường (Hà Nội) lo ngại “đổi tên nước thì phải đổi tiền, thay đổi các loại giấy tờ, vừa tốn kém vừa gây xáo trộn lớn trong xã hội”.
Góp ý nội dung quy định cho phép Nhà nước thu hồi đất phục vụ các dự án kinh tế – xã hội, đại biểu Phan Văn Tường (Thái Nguyên) nói: “Tôi không đồng tình quy định thu hồi đất cho dự án kinh tế – xã hội. Trong lịch sử thì những khi bất ổn, bức xúc xã hội xảy ra nhiều không phải do đói kém, mà là do bất công. Quy định thu hồi đất cho dự án kinh tế sẽ khiến doanh nghiệp thân thiết với chính quyền, gần với chính quyền chứ không gần dân. Thực tế cho thấy bức xúc, bất ổn nhiều nơi xảy ra vừa qua là do cơ chế thu hồi đất. Nếu cứ giữ cơ chế ấy sẽ đẩy người dân về phía đối kháng với chính quyền”.
“Nhân dân rất quan tâm đến những quy định liên quan tới thu hồi đất. Tôi đề nghị sửa Hiến pháp lần này ta nên mạnh dạn sửa theo hướng: đảm bảo quyền sử dụng đất là quyền được pháp luật bảo hộ, chỉ trong trường hợp vì mục đích quốc phòng an ninh mới thu hồi, còn khi làm các dự án về kinh tế – xã hội thì nên trưng mua của dân,  tránh tình trạng thu hồi đất tràn lan trong khi thực tế rất nhiều dự án còn chưa xử lý hết, chưa triển khai hết” – đại biểu Huỳnh Minh Thiện (TP.HCM) phân tích. Đại biểu Võ Thị Dung cũng cho rằng quy định thu hồi đất như trong dự thảo quy định là chưa phù hợp. “Đất gắn liền với tài sản trên đất. Nhà nước thu hồi đất, nhưng nếu người dân không đồng ý cho thu hồi tài sản trên đất thì sao? Quyền sở hữu tài sản cũng được Hiến pháp bảo hộ. Vậy nên chăng sử dụng quyền trưng mua đất của người dân khi cần làm các dự án kinh tế, xã hội”- đại biểu Dung đề xuất.
Đã có Đảng lãnh đạo, không cần Hội đồng Hiến pháp?
Theo quan điểm của đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình), việc thành lập Hội đồng Hiến pháp như dự thảo là không cần thiết. “Ra đời chỉ để kiến nghị thì rất ít tác dụng, chỉ thêm cồng kềnh bộ máy. Hội đồng bầu cử cũng không cần thành lập, lý do là ở các nước đa đảng người ta cần thiết chế này nó tách khỏi nhà nước, không bị chi phối bởi đảng cầm quyền, còn ở ta một đảng lãnh đạo” – ông Cường giải thích.
Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết ủng hộ phương án 2 như trong dự thảo (quy định Hội đồng Hiến pháp là cơ quan do Quốc hội thành lập). Tuy nhiên cần có quy định chức năng nhiệm vụ quyền hạn rất cụ thể cho thiết chế độc lập này. Đại biểu Huỳnh Văn Tý (Bình Thuận) cho rằng cơ chế bảo hiến cần thiết nhưng việc giải trình tại sao lập ra hội đồng này thì không rõ.
Nhạt nhòa mô hình chính quyền địa phương
“Nhân dân, đại biểu kỳ vọng rất lớn về những quy định liên quan đến chính quyền địa phương nhưng với dự thảo lần này thì phương án 1 “hẻo quá”, phương án 2 lại trở lại như cũ” – đại biểu Đỗ Văn Đương (TP.HCM) nhận xét.
Đại biểu Trần Du Lịch phân tích: “Về chính quyền địa phương: phương án 1 đưa quá sơ sài, chẳng khác nào bảo người ta hãy lựa chọn phương án 2 đi – nghĩa là giữ nguyên như cũ. Vấn đề quan trọng nhất của Hiến pháp là sửa đổi mô hình tổ chức hành chính, bắt đầu từ địa phương để tiến hành cải cách hành chính, nếu Hiến pháp không làm được điều này thì không thể cải cách hành chính. Mô hình chính quyền địa phương của ta là sự chế biến mô hình chính quyền địa phương của Xô viết không còn phù hợp, cần nhanh chóng đổi mới. Tôi nói thật là tôi không hiểu được, và riêng chương này tôi thất vọng”.
“Phải làm rõ chính quyền địa phương là ai, nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm như thế nào phải được ghi rõ. Nếu không làm rõ chuyện này trong Hiến pháp thì không có cơ sở để xây dựng mô hình chính quyền đô thị. HĐND một TP lớn như TP.HCM mà không có quyền đặt ra quy định người dắt chó ra đường phóng uế, phạt người phơi đồ lót ra đường thì còn làm được cái gì nữa?” – ông Lịch nói thêm.
Cũng thất vọng về quy định trong chương chính quyền địa phương, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) đề nghị việc thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường thời gian qua hay dở thế nào cần phải được tổng kết, làm rõ. “Tổ chức chính quyền là vấn đề cơ bản trong Hiến pháp. Vậy mà dự thảo lần này ghi chung chung như vậy, nhạt nhòa, không thấy rõ gì cả thì tới đây tổ chức thực hiện thế nào? Tôi đề nghị làm rõ mô hình chính quyền địa phương trong Hiến pháp, chúng ta không nên thí điểm mãi như vậy” – bà Hà nói.
Chuyện con vỏi, con voi “Mặc dù như người mù sờ chân voi nhưng vẫn phải đưa tay biểu quyết đồng ý”. Một đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa trước đã phát biểu như vậy về tình trạng “không biết mà phải biểu quyết”, cho nên “bấm nút mà trong lòng vẫn không yên”. Sao lại kỳ vậy, sao lại không biết khi mà kỳ họp nào mỗi đại biểu cũng “ôm” hàng ngàn trang tài liệu về các nội dung liên quan?
Hóa ra trong hàng ngàn trang tài liệu đó vẫn còn những thông tin mà như tại kỳ họp này, khi thảo luận ở tổ nhiều ĐBQH chung nhận xét về báo cáo của Chính phủ là “hời hợt, không trung thực, không phản ánh tình hình”, mâu thuẫn với nhau. Hoặc thông tin đại biểu cần thì không có, thông tin có thì đại biểu lại không cần. Hàng ngàn trang tài liệu nhưng lại có nhiều thông tin vẫn ở dạng “thô”, chưa được tinh chế dưới dạng tóm tắt, súc tích, đi thẳng vào vấn đề, trong khi đại biểu lại có quá ít thời gian để đọc, nghiên cứu. Cũng một phần nữa là dường như đại biểu bị ngợp trong biển thông tin.
Để có được một “sản phẩm” tốt – tức là các quyết sách, ĐBQH cần đến “nguyên liệu” thông tin giúp ĐBQH tự tin, chủ động, mạnh dạn hơn trong các hoạt động tại nghị trường để “nói cho đúng, cho trúng”. Nhưng đó phải là thông tin chọn lọc, “ít mà tinh, còn hơn nhiều mà vẫn thiếu”, nêu những vấn đề mấu chốt của các dự án luật, về các chính sách ẩn đằng sau các quy định, các con số, được – mất của mỗi phương án… Đại biểu cũng cần thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác, nhiều chiều để “bắt bệnh đúng mới có thuốc chuẩn”.
Mặt khác, như một chuyên viên của Văn phòng Quốc hội ví von, “thông tin như món ăn, đại biểu cần món gì thì “gọi” để được cung cấp”. Hay nói cách khác, đại biểu cần chủ động đặt hàng, yêu cầu cung cấp thông tin mình cần. Đã có những đại biểu yêu cầu Văn phòng Quốc hội tìm kiếm, cung cấp thông tin nhanh theo các nội dung của kỳ họp. Hoặc như cựu ĐBQH Nguyễn Ngọc Trân đã gửi công văn yêu cầu 32 cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin về tình hình thực hiện Hiệp định thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ sau một năm hoạt động. Tiếc rằng sự chủ động đó chưa nhiều từ phía đại biểu, thậm chí có đại biểu gửi phiếu thông tin chỉ để yêu cầu tìm một cuốn tiểu thuyết, chắc là đọc trong một tháng xa nhà.
Thông tin cho ĐBQH cần có hai chiều: nhu cầu, sự chủ động của đại biểu và năng lực đáp ứng nhu cầu thông tin. Lúc đó mới tránh được chuyện “người mù sờ chân voi”. Vậy mới có vè rằng: Con vỏi, con voi/Cái vòi đi trước/Hai chân trước đi trước/Hai chân sau đi sau/Còn cái đuôi đi sau rốt/Tôi xin kể nốt/Cái chuyện con voi.

Nguyên Lâm

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét